Η Άννα Αθανασιάδου έχει σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, στο τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Εργάζεται στον χώρο της ιδιωτικής και φροντιστηριακής εκπαίδευσης αδιάλειπτα από το 1998. Έχει γράψει έως σήμερα τρεις σειρές παιδιών βιβλίων και βιβλία με εκπαιδευτικό υλικό για παιδιά Δημοτικού, καθώς και βιβλία για νηπιαγωγούς και δασκάλους. Από το 2003 παραδίδει σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς και γονείς και συνεργάζεται σε μόνιμη βάση με το παιδαγωγικό περιοδικό «Παράθυρο στην εκπαίδευση του παιδιού» γράφοντας ως το 2019 περισσότερα από 22 παραμύθια, 62 έμμετρα παιδικά θεατρικά έργα και 100 παιδικά τραγούδια. Έχει γράψει, επίσης, σειρά παραμυθιών για το περιοδικό «Παράθυρο junior», στο οποίο εργάστηκε και ως αρχισυντάκτρια, καθώς και πολλά άρθρα με εκπαιδευτικό υλικό. Το 2009 ιδρύει την εταιρία σχεδιασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων 4e-project. Από τότε μοιράζει την ημέρα της ανάμεσα στη διδασκαλία, στη συγγραφή, στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων και στην παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από το 2016 συνεργάζεται και με τη Σχολή Harmony & Creativity παραδίδοντας σεμινάρια δημιουργικής γραφής σχετικά με τη γραφή παραμυθιού και την παιδική λογοτεχνία. Το 2020 επεκτείνει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «the book project» και στην έκδοση βιβλίων. Έχει διατελέσει μέλος της κριτικής επιτροπής για τον διαγωνισμό παραμυθιού της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και έχει οργανώσει ποικίλα επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς. Έχει συμμετάσχει ως εισηγήτρια στο 5ο και 7ο Διεθνές Συνέδριο του ΙΑΚΕ παρουσιάζοντας ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία σχεδίασε σε συνεργασία με την ομάδα του 4e-project. Επικοινωνεί, επίσης, με μικρούς και μεγάλους μέσα από τα δύο δωρεάν περιοδικά που εκδίδει, τις «8 σελίδες» (για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) και το «Scribο» (με εκπαιδευτικό υλικό για νηπιαγωγούς και δασκάλους). Δεν σταματά να γεννά ιδέες, γιατί αυτό της δίνει δύναμη… Συζητήσαμε, λοιπόν, για καθετί με το οποίο καταπιάνεται…
Κυρία Αθανασιάδου, είστε αεικίνητη, καθώς μοιράζετε την ημέρα σας ανάμεσα στη διδασκαλία, στη συγγραφή, στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων και στην παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τι σας εμπνέει και τι σας δίνει δύναμη;
Η έμπνευση μπορεί να έρθει από παντού, κάθε στιγμή, από οτιδήποτε. Ξεκινάς πάντα με έναν στόχο. Και μετά έρχεται η έμπνευση, που σου δίνει απαντήσεις για το πώς θα υλοποιήσεις τον στόχο.
Δύναμη μου δίνει η χαρά της δημιουργίας και η χαρά της συνεργασίας. Αντλώ δύναμη από τους ανθρώπους που έχω γύρω μου και με στηρίζουν. Αντλώ δύναμη από το χαμόγελο των παιδιών, όταν μας συναντούν και χαίρονται με αυτό που κάνουμε μαζί τους.
Ποια ήταν η αφορμή της δημιουργίας του νεοσύστατου εκδοτικού οίκου «thebookproject»; Θα μας τον συστήσετε;
Πρόκειται για έναν μικρό, boutique, εκδοτικό οίκο. Το “TheBookproject” ξεκίνησε ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα της μητρικής μας εταιρίας, της 4e-project, το 2018, με κεντρικό στόχο την προώθηση της φιλαναγνωσίας. Μετά από δύο χρόνια εμπλουτίστηκε και με τη δραστηριότητα της έκδοσης βιβλίων, προς το παρόν παιδικών. Δεν είναι εκδοτικός οίκος που φιλοξενεί αυτοεκδόσεις. Λειτουργούμε με τον παραδοσιακό τρόπο της εκδοτικής διαδικασίας, αναλαμβάνοντας εξολοκλήρου το κόστος παραγωγής και προώθησης. Το “The Bookproject” συνεχίζει ως ευρύτερο πρόγραμμα να οργανώνει σεμινάρια δημιουργικής γραφής και λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.
Τι φιλοδοξούν να πετύχουν οι εκδόσεις σας και τι τις διαφοροποιεί από άλλους εκδοτικούς;
Θέλουμε να δημιουργούμε λίγα και καλά βιβλία, ικανά να προσφέρουν στους μικρούς μας αναγνώστες αυτό το οποίο υπόσχονται: διασκέδαση, τροφή για σκέψη και αφορμές για συζήτηση.
Δεν ξέρω αν διαφοροποιούμαστε με αυτήν την έννοια από άλλους εκδοτικούς. Υπάρχουν πάρα πολλοί και πολύ αξιόλογοι εκδοτικοί οίκοι στην Ελλάδα που προσφέρουν πραγματικά διαμάντια στο ελληνικό κοινό κι ευχόμαστε κάποτε να φτάσουμε κι εμείς σε αυτό το επίπεδο. Ίσως θα μπορούσαμε να πούμε ότι διαφοροποιούμαστε σε πρακτικά θέματα, καθώς, όπως ανέφερα και πριν, δεν αναλαμβάνουμε αυτοεκδόσεις και συνεκδόσεις, και ότι επίσης διαφοροποιούμαστε σε θέματα συνεργασιών, καθώς ξεκινήσαμε προωθώντας συνειδητά νέους και πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς.
Τι προτείνετε στους εκπαιδευτικούς αναφορικά με την παρουσίαση βιβλίων;
Η παρουσίαση βιβλίων από τους εκπαιδευτικούς μπορεί να εξελιχθεί σε ένα πολύ αποδοτικό project μέσα στην τάξη και μπορεί να αξιοποιηθεί και διαθεματικά. Προτείνουμε πάντα να αφουγκράζονται τις επιθυμίες και τις ανάγκες των παιδιών και να σέβονται τα δικαιώματά τους ως αναγνώστες. Δυστυχώς θα εθελοτυφλούσαμε αν δεν βλέπαμε ότι μερικές φορές κάποιοι εκπαιδευτικοί κάνουν δραστηριότητες φιλαναγνωσίας χωρίς κέφι, μόνο και μόνο γιατί «πρέπει». Ευχή μας και προτροπή μας είναι η παρουσίαση των βιβλίων μέσα στις τάξεις να αποτελεί πάντα μια ευκαιρία για συζήτηση, για αυτενέργεια, για δημιουργία.
Μιλήστε μας για κάποια βιβλία που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις σας…
Από τον Νοέμβριο του 2020, μέσα σε μόλις 12 μήνες, καταφέραμε να εκδώσουμε και να έχουμε σε κυκλοφορία πανελλαδικά δύο εικονογραφημένα βιβλία για παιδιά από 4 ετών και τέσσερα βιβλία της σειράς μας «Ιστορίες από τον Όλυμπο» για παιδιά από 6 ετών, που ξεκινούν να διαβάζουν και μόνα τους. Και αυτές τις ημέρες (Δεκέμβριος 2021) κυκλοφορεί και ένα χριστουγεννιάτικο παραμύθι «Ο Αϊ-Βασίλης παίζει», ιδανικό για το νηπιαγωγείο και για τις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
Τα δύο πρώτα βιβλία που ανέφερα είναι «Ο Πιν, η Γουινγκ και οι 1002 τρόποι αδελφικής αγάπης» γραμμένο από τη Νικολέτα Μπαλάσκα και «Λούλα, η ανεξάρτητη τρίχα», γραμμένο από την Κατερίνα Δίελα. Ο Πιν και η Γουιγκ είναι πιγκουινάκια και η ιστορία τους αφορά στην αδερφική ζήλια, αλλά κυρίως στην αδερφική αγάπη. Η «Λούλα» είναι μια τρίχα που θέλει να αλλάξει τη ζωή της και το κατορθώνει. Η περιπέτειά της θα την φέρει όμως τελικά στο κεφάλι μιας άλλης σημαντικής ηρωίδας: ενός κοριτσιού που δεν έχει μαλλιά. Η συγγραφέας, παίζοντας αρκετά με λογοπαίγνια και χρησιμοποιώντας το χιούμορ, μας μεταφέρει σημαντικά μηνύματα για το πώς αντιμετωπίζουμε τη ζωή.
Οι «Ιστορίες από τον Όλυμπο» κλέβουν-με την πιο δημιουργική έννοια- τα χαρακτηριστικά των θεών του Ολύμπου και τα μεταφέρουν σε σύγχρονους ήρωες που αντιμετωπίζουν σύγχρονα προβλήματα. Σε κάθε βιβλίο τα παιδιά θα βρουν επίσης πληροφορίες από τη μυθολογία και δραστηριότητες. Μπορούν κυριολεκτικά να χρωματίσουν και ολόκληρο το βιβλίο όπως το διαβάζουν. Τα κείμενα είναι κατάλληλα για παιδιά 6-7 ετών που ξεκινούν να διαβάζουν και μόνα τους. Ο «΄Άδης» (συγγραφέας ΜιμίκαΚαπούλα) θα μας μιλήσει για το bulling και τη φιλία, η «Αφροδίτη» (συγγραφέας Πηγή Γρύλλη) θα ασχοληθεί με την ομορφιά του σώματος, αλλά και της ψυχής, η «Άρτεμη» (συγγραφέας Ζωή Σαββάκου) και ο «Απόλλωνας» (συγγραφέας ΠένυΚρανά) κλονίζουν τα έμφυλα στερεότυπα.
Ενημερώστε μας για τους Διαγωνισμούς συγγραφής παραμυθιού thebookproject…
Σε ετήσια βάση διοργανώνουμε από το 2018 λογοτεχνικούς διαγωνισμούς με βασικό στόχο να φέρουμε μικρούς και μεγάλους κοντά στη συγγραφή και γενικότερα κοντά στο βιβλίο, όχι μόνο ως αναγνώστες, αλλά και ως δημιουργούς. Μέχρι στιγμής έχουμε ασχοληθεί με τη συγγραφή παραμυθιών από νέους ενήλικες συγγραφείς και από σχολικές ομάδες, με την εικονογράφηση από παιδιά και με τη συγγραφή στίχων από οικογένειες. Το 2022 ετοιμάζουμε φυσικά κάτι νέο…
Τι ακριβώς συνιστά το 4eProject;
Το 4eProject είναι μια εταιρία σχεδιασμού εκπαιδευτικών προγραμμάτων και παραγωγής εκπαιδευτικού υλικού. Ιδρύθηκε το 2009 και από τότε συνεργαζόμαστε με εκπαιδευτικές μονάδες, ιδιώτες εκπαιδευτικούς, φροντιστήρια και κέντρα δημιουργικής απασχόλησης σχεδιάζοντας εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και ενήλικες, παράγοντας πρωτότυπο εκπαιδευτικό υλικό και υλοποιώντας βιωματικά εργαστήρια και σεμινάρια. Δημιουργήθηκε για να υποστηρίξει το έργο των εκπαιδευτικών και σταδιακά επεκτάθηκε σε υπηρεσίες σχετικά με την μη τυπική μάθηση.Φιλοσοφία μας είναι ότι ο κάθε ένας από εμάς μαθαίνει μέσα από πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Το βίωμα, η αυτενέργεια, το παιχνίδι και όλα όσα αναπτύσσονται μέσα σε ένα project είναι μερικοί από αυτούς.
Θα μπορούσατε να μας αναφέρετε τα περιοδικά που εκδίδετε;
Μία από τις δράσεις του 4e-project είναι και η περιοδική έκδοση του Scribo. Εκδίδεται 4 φορές τον χρόνο (ανά εποχή) και περιλαμβάνει εκτυπώσιμο υλικό, κυρίως φύλλα εργασίας, για εκπαιδευτικούς και γονείς, που θέλουν να περάσουν δημιουργικές στιγμές με τα παιδιά τους. Βασικά προσφέρεται δωρεάν μέσα από την ιστοσελίδα μας σε ψηφιακή μορφή. Από το φθινόπωρο ωστόσο του 2021 κυκλοφορεί σε δύο εκδόσεις: Η δωρεάν με 60+ σελίδες παραμένει διαθέσιμη σε όποιον θέλει να την «κατεβάσει» ελεύθερα στον υπολογιστή του. Όποιος όμως επιθυμεί μπορεί με μια συμβολική συνδρομή 12 ευρώ ανά έτος (12 ευρώ για 4 τεύχη) να λαμβάνει στο email του την εμπλουτισμένη έκδοση με 120+σελίδες και με πολλά περισσότερα θέματα.
Το άλλο freepress περιοδικό μας, οι «8 σελίδες» δημιουργείται από τους μαθητές μου στο φροντιστήριο μέσης εκπαίδευσης που διατηρώ σε συνεργασία με την αδερφή μου από το 2006. Εκεί διδάσκω ανελλιπώς κάθε μέρα 4-10. Δεν θέλουμε να διδάσκουμε απλώς αρχικούς χρόνους ρημάτων στα παιδιά… Θέλουμε να τα ενθαρρύνουμε να συζητούν, να σκέφτονται και να εκφράζονται. Και για αυτό ξεκίνησα το project της παραγωγής του περιοδικού «8 σελίδες». Η πανδημία μας ανέκοψε λίγο την πορεία, αλλά με τη νέα χρονιά θα επανέλθουμε δριμύτεροι!
Τι σημαίνει συγγραφή για εσάς;
Τρόπος ζωής.
Ποιος ο ορισμός της διδασκαλίας για εσάς;
Έχω έναν σπόρο, ξέρω περίπου τι θα προκύψει από αυτόν, βρίσκω τον καλύτερο δυνατό τρόπο να τον φυτέψω, τον φροντίζω μέχρι να βγάλει ρίζες και παρακολουθώ πώς θα φυτρώσει και πώς θα μεγαλώσει μετά.
Ποια η γνώμη σας για τα ebooks?
Είναι πολύ χρήσιμα. Είμαι υπέρ. Αυτό δεν σημαίνει ότι καταργούμε τα έντυπα. Κάθε μορφή έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Γιατί να μην έχουμε και τις δύο μορφές και να κρατήσουμε τα καλά στοιχεία από την καθεμία;
Όταν ήσασταν παιδί, ποιο βιβλίο είχατε ξεχωρίσει και ποιος συγγραφέας σας στιγμάτισε;
Δεν μπορώ να απαντήσω με ευκολία… Ήταν τόσα πολλά. Αν πρέπει να σταθώ στον όρο «στιγμάτισαν» θα πω «Τα γενέθλια» της Ζωρζ Σαρρή, ως προς την πρώτη επαφή με τη σύγχρονη ελληνική παιδική λογοτεχνία, τα βιβλία του Ι.Βερν (τα σκληρόδετα, από τις εκδόσεις Άγκυρα) ως προς την ξένη λογοτεχνία και το «Σάμερχιλ» του Α.Σ. Νηλ, ως προς τον επαγγελματικό μου προσανατολισμό.
Ποιο βιβλίο θα θέλατε να είχατε γράψει;
Το βιβλίο «Η μικρή ιστορία του κόσμου», του E.H. Gombrich.
Ποιον ήρωα βιβλίου αγαπάτε περισσότερο;
Τον Χάρι Πότερ.
Ποιο βιβλίο ξεχωρίσατε τον χρόνο που μας πέρασε;
Η «Επιστροφή από την Τροία» του Μανφρέντι Βαλέριο Μάσιμο.
Ποιο είναι το ωραιότερο πράγμα στη ζωή ενός συγγραφέα;
Η στιγμή που ολοκληρώνει την τελευταία διόρθωση πάνω στο έργο του.
Τι θεωρείτε πως πρέπει να κάνει ένας γονιός ή ένας δάσκαλος, προκειμένου τα παιδιά να αγαπήσουν το βιβλίο;
Πρώτα απ’ όλα να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν πρόκειται κάθε παιδί να αγαπήσει το βιβλίο. Δεν θα συμβεί και δεν υπάρχει και λόγος να πιέσουμε μια τέτοια κατάσταση. Ένα παιδί έχει το δικαίωμα να μην αγαπά τα βιβλία και να μη θέλει να διαβάζει βιβλία. Ή ίσως να μην θέλει στην παρούσα φάση της ζωής του, στην οποία συναντά κι εμάς. Ένας γονιός και ένας δάσκαλος θα πρέπει να δίνει την ευκαιρία και τη δυνατότητα στα παιδιά που θέλουν να διαβάσουν βιβλία, να το κάνουν. Μπορεί, επίσης, να τους δώσει το ανάλογο παράδειγμα, αν φυσικά είναι και ο ίδιος αναγνώστης. Ας μην εκβιάζουμε καταστάσεις και ας μην προσποιούμαστε. Δεν έχω συναντήσει ποτέ κάποιον που ήθελε πραγματικά να διαβάσει ένα βιβλίο και δεν το έκανε. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διευκολύνουν κατά πολύ τη διαδικασία και να την εμπλουτίσουν, αλλά όχι να την «εκβιάσουν».
Ποια η διαφορά,κατά τη γνώμη σας, στο προφίλ των παιδιών του σήμερα σε σχέση με δέκα χρόνια πριν;
Τα παιδιά είναι σήμερα είναι εξίσου έξυπνα και εξίσου ικανά με τα παιδιά της προηγούμενης δεκαετίας. Αλλά με έναν διαφορετικό τρόπο. Όσο λοιπόν εμείς οι γονείς και κυρίως οι εκπαιδευτικοί συνεχίζουμε να κάνουμε άτοπες συγκρίσεις, θα βλέπουμε τα πράγματα διαστρεβλωμένα και θα γκρινιάζουμε χωρίς πραγματικό λόγο. Ας συντονιστούμε με την εποχή μας και θα δούμε ότι τα παιδιά μας σήμερα έχουν πολλά να μας διδάξουν.
Πώς επηρέασε τη ζωή σας η πανδημία;
Η πανδημία έχει σοβαρές και άσχημες επιπτώσεις σε όλους. Ωστόσο ως γνήσιο «ανάποδο παιδί», όπως με έλεγαν πάντα, εμένα με επηρέασε και θετικά. Βασικά η απομόνωση και η στροφή στην τηλεργασία με έκανε πολύ πιο παραγωγική. Αλλά είναι κάτι τελείως προσωπικό αυτό.
Ποια τα μελλοντικά σας σχέδια; Τι νέο μας ετοιμάζετε;
Ετοιμάζουμε πολλά νέα βιβλία, για τα οποία ελπίζω να έχουμε την ευκαιρία να ξαναμιλήσουμε! Το επόμενο μεγάλο μας project ως προς τα εκπαιδευτικά προγράμματα αφορά το citizenship, θα έχει σημαντικούς συνεργάτες και θα απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους.Ετοιμάζουμε επίσης ένα θεατρικό, διαδραστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το ανθρώπινο σώμα, το οποίο θέλουμε να ταξιδέψει στα σχολεία μας. Και σε προσωπικό επίπεδο εντός των πρώτων μηνών του 2022 θα κυκλοφορήσει και ένα δικό μου βιβλίο, που το ετοιμάζω χρόνια και είναι αφιερωμένο στους μαθητές και τις μαθήτριές μου.
Σας ευχαριστώ θερμά για τις τόσο ενδιαφέρουσες ερωτήσεις!